{
    "title": "Aşı ve Serum",
    "image": "https://www.serum.gen.tr/images/asi-serum.jpg",
    "date": "23.01.2024 03:28:25",
    "author": "Kürşat YILDIRIM",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Aşı ve Serum,</b> Aşı ile ilgili tarihte çeşitli bilgiler bulunsa da bilinen ilk aşı uygulamasının çiçek hastalığı için antik Çin'in Sung hanedanlığı (M. Ö. 590) yılında yapıldığı bilinmektedir, tabi ki o zaman ki aşı uygulaması bu günkü gibi değildi, insan cildinde oluşan ihtihabın çok küçük bir kısmı sağlıklı insana verilerek hastalıkların önlenmesine çalışılıyordu, genel itibarı ile bu uygulama doğru gibi görünse de orantının hesapsız olması nedeni ile aşı ile ölen insanların olduğu görülmüştür, Hastalıklardan korunmak için bağışıklık sisteminin güçlü olması gerektiği modern tıp tarafından kabul edilmiştir. Aşının gelişim sürecinde çiçek hastalığı önemli yer tutar, toplulukların ilk sistemli aşılanmasına çiçek hastalığından korunmak için 1796 yılında İngiliz tıp doktoru Edward Jenner tarafından yapılmıştır. Bir papazın oğlu olan Dr. Jenner bir papazın oğlu olarak hocasının yanında operatör olarak çalışırken Londra'da tıp eğitimi gördü ve çiçek hastalığına karşı aşı bulması için yönlendirildi, O yılların en çok can alan hastalığı olan çiçek hastalığı köyünde baş göstermesi üzerine köyündeki çocuklara uyguladığı aşının başarılı olması üzerine büyük ilgi gördü. Aşı ile ilgili bir başka dönüm noktası kuduz aşısının Fransız kimyager Pasteur tarafından 1885 yılında bulunmasıdır, her ne kadar kendisin tıp doktoru olmadığı için tıp doktorları tarafından dışlansa da köpek tarafından ısırılmış Joseph Meister adlı kişinin geliştirdiği aşı ile iyileştirmesi onu ünlü yapmıştır.</div><div><br></div><div><b>Serum nedir, nasıl etki eder?</b></div><div><br></div><div>Serum kanın vücuttan alındıktan sonra bekletilerek pıhtılaştırıldığı zaman ortaya çıkan berrak sıvıdır, bu durum kanda bulunan fibriojen plazma proteininin erimeyen fibrin haline dönüşmesidir, kan içindeki hücreler fibrin (Pıhtı lifi) içinde kalır, birbirine yakınlaşan fibrin nedeniyle ortaya çıkan berrak sıvıya serum denir. Serumun kimyasal bileşimi çok önemlidir, bileşimi kullanılacak hastalığa göre değişebilir, Seruma benzeyen bir başka hastalık düşmanı da sodyum klorür solüsyonundan oluşan izotonik'tir. Serumun kullanımında asepsi ve genel hijyen kurallarına uyulmalıdır. Serumun ilginç öyküsü Amerika'da 1 Nisan 1950'de başlar, Dr. Charles Drew tarafından kan kayıplarından ölenlere kan ihtiyacının karşılanması için oluşturulan kan bankalarının kurulması ile ortaya çıkmıştır, Serum bir çeşit ilaçtır, iki grupta incelenir.</div><div><ul><li>Tedavi edici serumlar; Hastalık yapan mikroplar ve bunların zehirleri önceden işlem görmüş bağışıklanmış insanlardan ve hayvanlardan elde edilen serumdur.</li><li>Normal serumlar; Kanı alınan hayvan, önceden insanlar için zararlı olan hiçbir hastalık ile karşılaşmamış ise bu hayvanlardan elde edilen serum antikor taşımız, bu durum da normal serumdur, bu serumlar laboratuvar da mikrop besi yerlerinde kullanılır.</li></ul></div><div><b>Aşı nedir, nasıl etki eder?</b></div><div><br></div><div>Aşılar genel olarak hastalıklar oluşmadan hastalıklara karşı vücut bağışıklık sisteminin önceden uyarılarak oluşabilecek hastalıklara karşı vücudun önceden uyarılması ilkesine dayanır. Virüs ve bakterilerin çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra sağlıklı kişiye verilerek vücudun bu maddelere karşı bağışıklık kazanması ve antikor üretmesi ilkesine dayanır, aşı, hastalık etkeni olan virüs veya bakterilerin ürettiği zehirlerden elde edilir, vücuda verilmeden önce birtakım işlemlerden geçirilerek hastalık yapıcı etkisi yok edilir, fakat antikor ve antijen özelliğine dokunulmaz, aşı tipleri çeşitlidir, Örneğin bazı aşılarda enfeksiyon etkeni olarak mikroorganizmayı ısıtarak, çeşitli kimyasal işlemlere tabi tutarak zararsız hale getirilir, bazı aşı çeşitlerinde ise enfeksiyon etkenine benzeyen daha hafif daha zararsız bir mikroorganizma kullanılarak hastaya verilir. Çiçek aşısında iner çiçek hastalığının etkeni kullanılırken, verem aşısında BCG (Bacillus Calmette Guerin) basili kullanılır.</div><div><br></div><div><b>Aşı yapılamayacak durumlar</b></div><div><ul><li>Canlı aşı uygulaması ateş, genel halsizlik, ishal, enfeksiyon hastalıkları, kalp hastalıkları, prematüre bebek ve gebelere yapılmamalı,</li><li>Kortizon tedavisi uygulanan kişilere aşı yapılmaz, çünkü kortizon aşıya karşı vücudun oluşturmaya çalıştığı antikorun üretimini önler,</li><li>Kötü huylu tümör bulunan kişilere aşı uygulanmaz,</li><li>Merkezi sinir sistemi hastalığı olanlara aşı uygulanmaz,</li><li>Alerjik özellikleri olan kişilere yumurta proteini içeren aşılar uygulanmaz,</li><li>Böbrek ve karaciğer rahatsızlığı olanlara BCG aşısı uygulanmaz.</li></ul></div>"
        }
    ]
}